Herkenbaarheid types aan de bougiekabel, de cirkel is rond

Alles op OFF TOPIC gebied

Moderators: EileRT, JOS WRSM

fransgabler

Herkenbaarheid types aan de bougiekabel, de cirkel is rond

Ongelezen bericht door fransgabler »

Elders op het forum is het een en ander terug te lezen over een aangeschafte R1150RT, waarbij even verondersteld wordt dat het wellicht om een Twinspark gaat. Dat blijkt niet het geval te zijn, al zet de dubbele koplamp van deze 1150 monospark menigeen op het verkeerde been.

De serie 4 kleps boxermotor komt niet spontaan op en uiteindelijk van de tekentafels van de BMW ingenieurs. BMW is aan het eind van de jaren ' 90 voornemens de K serie door te ontwikkelen en daarbij de wat ouderwetse 2 kleps boxerserie op een zijspoor te zetten. Het ontwerp daarvan dateert immers al uit het begin van de jaren dertig en de krachtige drie- en viercilinders van de K75 t/m K1100 blijken onderhoudsarm, snel en daarmee een groot succes te zijn.
.
K1100.png
K1100 in LT uitvoering begin jaren 90, de doorontwikkeling van de oer-K100 uit '84, met maar liefst 16 kleppen!
.
Vanuit het veld wordt dan ernstig geprotesteerd tegen het verlaten van het boxerconcept en wel dusdanig dat BMW enigszins geschrokken besluit om de R100 serie vanwege de veeleisende klandizie - naast de doorontwikkeling van de K-serie - weer op te pakken in een modern aansprekend concept, dat ook aan alle opkomende Euro milieueisen voldoet.
.
2.jpg
Een van de laatste traditionele 2 kleps R100 RT boxers, van eind jaren 80

.
Dat verhaal zal bij de meeste R rijders bekend zijn - er zijn nu eenmaal weinig millennium rijders onder de RT rijders - en BMW ontwikkelt vanaf dat moment een heel nieuw concept rondom het aloude boxer ontwerp. Centraal daarin staan het motorblok als dragend deel van het frame, vierkleps cilinderkoppen, elektronisch geregelde injectie, telever voor- en paralever achtervering , enkele nokkenas in de cilinderkop ipv de stoterstangen en onderliggende nokkenas en afvoer van de warmte door zowel de rijwind als olie uit het carter. In navolging van de K serie wordt de vernieuwde R serie standaard uitgevoerd met een elektrisch windscherm en handvatverwarming. Zelden werden zoveel innovaties in een nieuw model verwerkt.

De opeenvolgende uitgebrachte modellen vanaf de 1100 / 850 tot en met de 1250 boxer serie zijn voor de fijnproevers aan allerlei kenmerkende verschillen te herkennen. Voor de rijders die wat minder daarin thuis zijn, brengt BMW een in het oog springend detail aan, dat direct - zelfs van een iets grotere afstand - tot een bepaald type boxer leidt. Dat gaat dan om de loop van de bougiekabel, zoals die vanaf de bobine via het kleppendeksel het centrale gat van de bougie binnengaat. Om het eenvoudig te houden beperk ik me even tot het RT model, waar vernieuwingen vaak eerst in het vlaggenschip van de beter verkopende Gelände Strasse model (de GS serie van BMW) worden toegepast.

Rond 1993 komt de R1100 op de markt, kort daarop gevolgd door de 850 serie als opvolgers van de traditionele R80- en R100 RT. De 850 maakt gebruik van precies hetzelfde frame als de 1100 maar van een motorblok dat iets minder vermogen heeft en door de kleinere cilinderinhoud ook minder last heeft van het zogenaamde Konstant Fahr Ruckeln. Twee grote potten van 550 cc elk tegenover elkaar blijken in de praktijk bij lage toerentallen wat onregelmatig te lopen, wat zich vertaalt in bokken bij het naderen en nemen van rotondes e.d. De hierboven afgebeelde blauwe R100RT, waar ik 30.000 km op reed, had daar nooit last van. Geen wonder, die 2 klepper komt uit een andere tijd en heeft nog ruimdenkende carburateurs die er bij 60 pk lustig op los sproeien.

De Europese normen voor uitstoot worden dan al voor nieuwe motoren steeds iets strenger vastgelegd in de bekende Euro normen, die in 2020 leidt tot de Euro 5 norm. De strijd om meer vermogen en minder uitstoot veroorzaakt een onregelmatig lopende boxermotor bij wat lagere toerentallen. Overigens geldt dat niet alleen voor de boxermotor, een staande twin als de Yamaha TDM 900 met 270 graden krukas heeft daar door het lagere gewicht en de kettingaandrijving nog veel meer last van.

Op dit forum is genoeg te vinden over het tegengaan van het KFR, van het perfect afstellen van ontsteking icm de injectie tot en met de toepassing van aftermarket irridium bougies, recyclers en noem maar op. Voer voor techneuten en rijders die daar in meer of mindere mate last van hebben. Omdat fabrikanten niet de tijd meer nemen om alles in de fabriek tot in den treure uit te testen, wordt dat - na betaling van het volledige aankoopbedrag - vooral aan de nieuwe eigenaren en de garantie verlenende dealers overgelaten.

Het klokje rond:
.
Schermafbeelding 2021-02-01 om 17.28.54.png
Type R1100 RT / R850 RT
.
De 1100 / 850 serie
De bougiekabel loopt over het hele kleppendeksel in de stand 'kwart voor drie', wat kenmerkend is voor de R serie met één bougie, na de introductie van de twinspark ook wel 'monospark' genoemd. De 1100/850 is verder eenvoudig te herkennen aan de enkelvoudige klein uitgevoerde koplamp, met uitzondering van het laatste model. De 850 blijkt door de kleinere cilinderinhoud gevrijwaard te blijven van het KFR, maar heeft - meer nog dan de grote broer de 1100 - vooral last van het ontbreken van een 6e versnelling. Het motortje begint al bij 100 km/uur tamelijk onrustig te 'malen'.

De 1150 serie komt in 2003 op de markt.
.
1150 twinspark.png
Type R1150 RT Twinspark
.
Bij de 1150 serie wordt het KFR nu ook door BMW zelf onderkend als probleem en er wordt een oplossing gevonden: behalve de hoofdbougie op de gebruikelijke centrale plek, plaatst BMW aan de onderkant van de cilinder een tweede bougie. Deze secundaire bougie draagt er zorg voor dat in de grote cilinderinhoud het brandstofmengsel beter ontbrandt door het toevoegen van een tweede vonk. De motor krijgt dan ook de titel 'Twinspark' mee. De bougiekabel komt mu vanuit de achterzijde achter de cilinder tevoorschijn. Hier doet ook de brede dubbele koplamp definitief zijn intrede. Nieuw is de servo pomp die het abs-3 /cbs en de bekrachtiging van de remmen aanstuurt. Het systeem is eenvoudig te herkennen aan het gejank van de pomp bij een stoplicht waar de weg omhoog loopt...Over met name dit abs - 3 Integraal ABS is op het forum en ook elders veel terug te vinden. Aan de 1150 wordt de lang verwachte 6e versnelling toegevoegd, waardoor de motor rustiger loopt. Het gat tussen de 5e en 6e versnelling is prettig 'groot'. De 6e versnelling is een echte hoge snelheid / snelweg versnelling.
.
R1200 20052009.png
Type R1200 RT 2005 t/m 2009
.
De 1150 Twinspark wordt in 2005 opgevolgd door de nieuwe 1200 serie. De bougiekabel loopt bij de 1200 serie net zoals bij de 1150 twinspark uitvoering nog steeds van achteren naar het middengedeelte van het kleppendeksel. Technisch verandert er niet heel veel, het kwetsbare en dure ABS 3 oftwel I- abs wordt nog steeds toegepast tot aan 2007 aan toe. Ten opzichte van de 1150 past BMW in de 1200 serie een balans as toe, die tegengesteld aan de krukas draait en op die manier grote trillingen elimineert. Daarmee wordt het rauwe karakter van de 1150 serie - wat velen juist aanspreekt - ook definitief verlaten.

De eerste serie 1200 is dus niet te herkennen aan de loop van de bougiekabel dus, maar cosmetisch staat er een heel andere motor in vergelijk met de 1150. De kuip is behoorlijk geupdate en vooral de zit van de 1200 is veranderd. Waar de 1150 serie veel steun biedt door de berijder ín de motor te laten plaatsnemen, blijkt de berijder vooral óp een 1200 plaats te nemen. Het scherm is nog steeds smal en geeft daarmee nog steeds flink wat turbulentie. Eigenlijk is dat een beetje vreemd, omdat de K75 en K100 serie uit het midden van de jaren 80 al perfecte - zij het in het begin statische - schermen hebben. Veel standaard schermen van de 1200 worden om die reden vervangen door die van o.a. Z - Technik, die hoger en vooral breder zijn. De 1200 heeft ook een ander dashboard gekregen met een boordcomputer en als extra's is er een cruise control verkrijgbaar. Geen mechanische schroef waarmee het gas wordt vastgezet, maar een electronische, die ongeacht de omstandigheden de ingezette snelheid handhaaft.

In 2007 verlaat BMW het kwetsbare en dure ABS 3 systeem bij al haar R en K modellen.
.
R12002010.jpg
Type R1200 RT type 2010-2013
.
In 2010 komt BMW met een verder ontwikkelde boxermotor op de proppen. Het model lijkt nog wel op de 1200 serie van 2005-2010, maar is nu weer goed te herkennen aan de andere loop van de bougiekabel. De kabel komt nu van onder de cilinder te voorschijn om in het midden van het kleppendeksel het bougiegat in te gaan. De belangrijkste technische verandering is de aansturing van de kleppen. Waar voorheen ohc koppen werden toegepast ontwerpt BMW nu een cilinderkop waarbij de kleppen direct door dubbele bovenliggende nokkenassen worden aangedreven. Het vermogen en het koppel nemen iets toe, het geluid verandert en in de uitlaat wordt een klep gemonteerd die bij 2000 rpm elektronisch opent. Ook het scherm wordt aangepakt, dat heeft nu vleugeltjes aan beide kanten, waardoor de turbulentie af-en de bescherming toeneemt.
.
R1200RT LC.png
Type R1200RT v.a. 2014 Liquid Cooled (LC)
.
In de vaart der volkeren en om het aantal van 200.000 motoren af te kunnen zetten, ontwikkelt BMW een aantal structurele veranderingen in haar R serie. Vanaf 1996 tot aan 2014 worden de cilinderkoppen gekoeld door de rijwind en olie uit het carter. Eigenlijk gebeurt dat bij iedere motor wel in meer of mindere mate, maar BMW voegt daar een flinke passieve olieradiator aan toe. Die koeler bevindt zich achter de grote nieren onder de voorlamp. Er zijn gebruikers die deze passieve olieradiator voorzien van meerdere kleine ventilatoren, in het geval de rijwind tekortschiet. Denk aan het begeleiden van allerlei groepen, veel stadsgebruik, langdurig stationair draaien enz. Er zijn zelfs aftermarket kitjes voor te krijgen.

In 2014 besluit BMW om de cilinders voortaan te voorzien van een extra mantel, die geheel door koelvloeistof wordt gekoeld. De naam Liquid Cooled wordt aan dit type meegegeven, ten teken dat de koeling voortaan uitsluitend via vloeistof plaatsvindt. Eigenlijk is dit een heel andere motor en niet alleen wat betreft de vormgeving. Zo verlaat BMW bijvoorbeeld eindelijk het gebruik van de kwetsbare droge platenkoppeling voor een meervoudige natte platenkoppeling. Die laatste gaat over het algemeen veel langer mee en wordt om die reden ook in bijna alle grote motormerken - muv van Guzzi en Ducati - toegepast. Bij het LC type loopt de bougiekabel van de voorkant van de cilinder naar het midden van het kleppendeksel.
R1250 RT.png
Type R1250 RT

.
Het laatst uitgekomen R type is de opvolger van de 1200 serie, de R1250 RT. Deze machine heeft weer iets meer vermogen en voldoet weer aan de nieuwste regels voor de Europese uitstoot per gereden kilometer. De kabel komt nu boven de cilinders te voorschijn om dan recht naar beneden over het kleppendeksel het bougiegat in te gaan.

Het zal mij benieuwen hoe bij de volgende types de loop van de bougiekabel ingetekend wordt. De kabel is inmiddels al een keertje rond gegaan.
Er resten nog creatieve hele of halve diagonalen...

We gaan het zien.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Laatst gewijzigd door fransgabler op 03 mei 2021, 19:28, 14 keer totaal gewijzigd.
Gebruikersavatar
fschuurman
Berichten: 353
Lid geworden op: 18 feb 2020, 22:51
Type: R1200RT
Bijz: R 1200 RT LC
Land: Nederland
Woonplaats of omgeving: Heerhugowaard
Contacteer:

Re: Herkenbaarheid types aan en bougiekabel, de cirkel is rond

Ongelezen bericht door fschuurman »

Hoe fantastisch is het dan weer dat er een knap stukje proza over de bougie
Kabel wordt geschreven :) chapeau.
Groet,
Frank

Sinds 2018 herintreder op de motor.
Yamaha XT350 - Honda NT650V - BMW R1200RT/LC
Gebruikersavatar
bertterp
Berichten: 41
Lid geworden op: 22 apr 2014, 13:33
Type: R1150RT
Bijz: BMW R1150RT
Land: NL
Woonplaats of omgeving: Ermelo
Locatie: Ermelo Gelderland

Re: Herkenbaarheid types aan de bougiekabel, de cirkel is rond

Ongelezen bericht door bertterp »

alleen jammer dat er onder de foto van een R1150RT de verkeerde aanduiding staat!
R1150RT.JPG
Het is wel degelijk een R1150RT alleen met één Spark -naughty-
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Kreidler - Triumph 750 Bonneville - Yamaha XS650 - Honda VT1100 - Honda VT1100C2 - BMW R75 - BMW R850R - BMW R1150R - BMW R1150RT -BMW R75/7 -BMW R1150RT
fransgabler

Re: Herkenbaarheid types aan de bougiekabel, de cirkel is rond

Ongelezen bericht door fransgabler »

Redactioneel werkt het RT forumformat wat lastig, zie ook deze post.

Door de tekst en illustraties tussentijds regelmatig te versturen wordt voorkomen dat de hele tekst plus de illustraties verdwenen zijn. Als er tussentijds ook gelezen wordt bij een verstuurde tekst, dan heeft de eindredactie van tekst en illustraties nog niet plaatsgevonden. Ook het concept wordt niet in alle gevallen bewaard binnen het format.

Dank voor de tip, zal de illustratie bij de eindredactie veranderen.
Plaats reactie

Terug naar “RT Café”